Kierując się informacjami z wykazu istniejących cmentarzy z I wojny światowej w dawnym województwie lubelskim, a opracowanego przez Wojskowy Oddział PTTK w Chełmie wybrałem się do Nowego Pożoga leżącego w pobliżu Końskowoli. Informacje były raczej skąpe:
mogiła zbiorowa, Na wsch. od wsi, na pn.-zach. skraju lasu.
Wystarczyły jednak by w to miejsce dotrzeć i zobaczyć, że informacje z archiwów czasami znajdują też potwierdzenie w pamięci ludzkiej. Może nie tak jakby się chciało. Jednak to zawsze coś. Dodam, że M. Dąbrowski w swoim opracowaniu o tym miejscu wspomina. Może to nie jest wiele więcej. Jednak na stronach 138-139 jego opracowania można wyczytać:
Pierwotnie ogrodzona była drewnianym parkanem. Zachował się nagrobek w formie prostopadłościennego bloku kamiennego z czerwonego piaskowca (50 cm szerokości na 30 cm wysokości), bez tekstu, z wyrytą datą: 2.VII.1915. Pierwotnie stał tu również drewniany krzyż z blaszaną tabliczką, zawierającą nazwiska żołnierzy. Granice mogiły zatarte. Pochowano tu 2 żołnierzy austro-węgierskich.
M. Dąbrowski jako źródło informacji podał miejscową ludność. Kolejny dowód na to że pamięć istnieje. PTTK zapewne korzystało ze źródeł archiwalnych tak jak w przypadku kwatery w Żyrzynie. Napisano więcej niż było widać na miejscu 29.07.2009.
Za sprawą działaczy Puławskiego Towarzystwa Tradycji Narodowych na mogile stanął pomnik. Znane są też nazwiska poległych żołnierzy oraz wiadomo już, że w okresie międzywojenny jednego z nich rodzina ekshumowała. Artykuł o tym zamieszczono w serwisie MM Puławy. Jest jednak pewne „ale”. Pochowani tu żołnierze najprawdopodobniej nie byli legionistami.
Zdjęcia wykonano 14.10.2012.
Lokalizacja:
Pokaż Cmentarze I wojny światowej na większej mapie