Parczew – cmentarz żydowski

Kirkut istniał w tym samym miejscu od XVI wieku. Dopiero okupanci hitlerowscy cmentarz zdewastowali, a władze PRL podjęły decyzję o przekształceniu go w park. W roku 1979 wystawiono na skraju cmentarza pomnik ofiar wojny. Potem jeszcze dwa. Szkoda może tylko, że nie ma tu jasno napisanego, że był to cmentarz, a dewastacja przeprowadzona przez Niemców polegała na zniszczeniu stel nagrobnych. Prawdopodobnie pod alejkami pozostały szczątki tu pochowanych i nie tylko pod alejkami. Tylko taka informacja nie jest tu podana i w parku, jak w każdym innym spacerują ludzie z pieskami, inni odwiedzający zaś rozrzucają po terenie śmieci, w tym i butelki po alkoholach tu pewnie spożywanych.

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Synagoga i mykwa

Przyzwyczaiłem się szukać synagogi w pobliżu rynku odwiedzanego miasta ale nie w bezpośrednim sąsiedztwie. Takie były dawne przepisy i tak wybierano miejsca dla synagogi w mieście. Ale nie zawsze. Bywało i tak, że Żydzi nie wchodzili w zastaną już strukturę miejską tylko tworzyli nową w pobliżu tej starej. Wtedy posiadali własny rynek i przy nim bezpośrednio mogli już stawiać bożnice. Tak było w Przysusze, tak było też w Parczewie. Dawny Targ Bydlęcy w Parczewie dziś jest już tylko cieniem dawnego rynku żydowskiego przedmieścia Parczewa. Obok synagogi znajduje się również mykwa. Oba budynki zyskały nowe przeznaczenie i są wyremontowane. Synagoga mieści sklep meblowy, mykwa jest teraz Domem Weselnym. Dawniej w przeciwnym rogu rynku niż synagoga znajdowała się cerkiew – przedmieście żydowskie sąsiadowało bowiem z przedmieściem ruskim. Przez rynek prowadziła droga z Białej Podlaskiej i Radzynia Podlaskiego do centrum Parczewa i dalej, do Lubartowa, Lublina.

Jeszcze w XVI wieku Parczew był miastem warowny z trzema bramami wjazdowymi. Były tu trzy kościoły, cerkiew i synagoga. Zgodę na zamieszkanie miast przez Żydów wydał w 1564 roku król Zygmunt August. Zgoda w zasadzie potwierdziła stan istniejący w Parczewie już wcześniej. Żydzi bowiem nie posiadając prawa osiedlanie się w mieście stworzyli jego przedmieście. W przededniu II wojny światowej ludność żydowska stanowiła 50% wszystkich mieszkańców miasta. Zachowana do dnia dzisiejszego synagoga powstała w połowie XIX wieku. Podobnie długo stoi i mykwa. Ten drugi budynek bywa w różnych miejscach wspominających o Parczewie różnie nazywany. Bywa określany jako cheder i jako dom modlitwy ale zawsze chodzi o dzisiejszy Dom Weselny.

Synagoga

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Mykwa

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Obrazek

Zdjęcia z dnia 15.05.2010 r.

Lokalizacja

Dodaj komentarz